با توجه به ارزش تغذیه ای و اقتصادی پنیر و اهمیت روزافزون ارتقا ویژگیهای حسی این فرآورده مهم لبنی، بررسی ترکیبات مولد عطر و طعم و عوامل موثر درتشکیل آنها کاملا ضروری می نماید. لذا به عنوان بخشی از مطالعه تغییرات بیوشیمیایی پنیر سفید آب نمکی- ایرانی طی فرآیند رسیدن، از روش گاز کروماتوگرافی- طیف سنجی جرمی (GC-MS) جهت شناسایی ترکیبات مولد عطر و طعم استفاده گردید. مواد فرار پنیر سفید آب نمکی چهل و پنج روزه به روش Likens-Nickerson (SDE) استخراج گردید. عصاره های استخراجی با تزریق یک میکرولیتر از کنسانتره آماده شده به دستگاه گاز کروماتوگرافی GC-8060 متصل شده به طیف سنج Trio-1000 تجزیه گردیدند. شناسایی ترکیبات فرار نیز براساس مقایسه طیف ها با کتابخانه NIST صورت گرفت. تعیین مقدار کمی ترکیبات فرار با برقراری تناسب بین شدت هر پیک و شدت پیک استاندارد داخلی محاسبه و برحسب نانوگرم به ازا هر گرم پنیر ارایه شده است. آنالیز و شناسایی ترکیبات جداسازی شده نشان داد که عمده مواد فرار پنیر مورد آزمون از انواع کتونها، اسیدها، لاکتونها، آلدئیدها، دی متیل دی سولفید و تری متیل دی سولفید تشکیل شده است.

سابقه و هدف: با توجه به کاربرد گسترده سموم دفع آفات نباتی در کشاورزی و افزایش نگرانی های مربوط به مخاطرات آفت کش ها، در این تحقیق میزان باقی مانده انواع سموم آفت کش به روش کروماتوگرافی گازی - طیف سنجی جرمی در تعدادی ملون ارزیابی شد.مواد و روش ها: در پژوهش تجربی حاضر، 75 نمونه ملون جمع آوری شده از میادین تره بار تهران جهت آنالیز هم زمان جهت پایش هم زمان انواعی از آفت کش های پرمصرف در ملون ها توسط دستگاه GC/MS در دو مد اسکن و (Selected Ion Monitoring) SIM مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: از 75 نمونه بررسی شده، 8 درصد دارای انواع باقی مانده سموم شامل آفت کش پیریمیکارب در سطح0.007mg/g ، آفت کش دی متوآت در سطح 0.03mg/g، آفت کش متالاکسیل در سطح 0.015mg/g، آفت کش آلفا اندوسولفان در سطح 0.012mg/g و پرمترین در سطح 0.008mg/g بودند که همگی آلودگی کم تر از حدود مجاز مقرر شده توسط Codex و آمریکا داشتند (p<0.05).استنتاج: از آن جایی که در ایران حدود مجاز آفت کش ها در ملون تعیین نشده است، لذا نتایج این تحقیق می تواند در تعیین حدود مجاز آفت کش ها مورد استفاده مراجع ذی صلاح و متولی امر قانون گذاری آفت کش ها قرار گیرد.

مقدمه: بیماری های عروق کرونر، از جمله شایع ترین بیماری های غیر واگیر در جوامع کنونی به شمار می روند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین مسیرهای سنتز و جذب کلسترول از طریق بررسی سطح نشانگرهای سنتز و جذب کلسترول در بیماران قلبی-عروقی بود که تاکنون در ایران انجام نشده است. روش ها: این مطالعه بر روی 130 بیمار قلبی-عروقی که تحت آنژیوگرافی قرار گرفته بودند، انجام گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از آنژیوگرافی، بیماران به دو گروه شامل 75 بیمار دارای انسداد عروق کرونر و 55 بیمار بدون انسداد عروق کرونر تقسیم شدند. نمونه ی خون ناشتا از بیماران جمع آوری شد و پلاسمای حاصل جهت اندازه گیری نشانگرهای جذب و سنتز کلسترول به روش گاز کروماتوگرافی-طیف سنجی جرمی (Gas chromatography-mass spectrometry یا GC-MS) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: سطح نشانگرهای جذب کلسترول در بیماران دارای انسداد عروق کرونر نسبت به بیماران بدون انسداد عروق کرونر اندکی افزایش را نشان داد که این افزایش تنها در مورد کلستانول معنی دار بود (050/0 > P). تغییر معنی داری در سطح نشانگرهای سنتز کلسترول بین دو گروه مشاهده نشد (050/0 < P). نتیجه گیری: تاکنون ارتباط بین مسیرهای سنتز و جذب کلسترول در بیماران قلبی-عروقی در ایران انجام نشده است و تحقیق حاضر برای اولین بار این نتایج را گزارش نمود. با توجه به شیوع به نسبت بالای بیماری های قلبی-عروقی (Cardiovascular diseases یا CVD) و اهمیت متابولیسم کلسترول در پاتولوژی این بیماری ها، درک ارتباط بین مسیرهای سنتز و جذب کلسترول می تواند در درک بهتر برخی از مکانیسم های پاتوژنز این بیماری ها به منظور کمک به پیشگیری و درمان مؤثرتر عوارض بیماری در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

سابقه و هدف: نظر به کاربرد گسترده سموم دفع آفات نباتی در کشاورزی و افزایش نگرانی های مربوط به مخاطرات بهداشتی ناشی از وجود انواع باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی، ارزیابی میزان باقیمانده انواع سموم آفت کش به روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی در برخی از سبزی های عرضه شده در میدان اصلی میوه و تره بار شهر تهران در سال 1384 انجام شد.مواد و روشها: تحقیق به روش توصیفی بر روی 30 نمونه خیار و گوجه فرنگی، کلم و کاهو به منظور بررسی وجود باقیمانده 117 سم از انواع Organophosphorus، Organonitrogen، Dicarboximides، Organochlorine، Triazine، Pyerthroids و Strobilurin صورت گرفت. پس از استخراج سموم با حلال اتیل استات، تخلیص عصاره بر پایه ستونهای ژل تراوا کروماتوگرافی با کارایی بالا و فاز جامد انجام گرفت. شناسایی و تعیین میزان انواع آفت کشها با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی- اسپکترومتری جرمی مجهز به آشکارساز تله یونی (GC/ITMS) انجام شد.یافته ها: از 30 نمونه بررسی شده 53.33 درصد دارای انواع باقیمانده سموم از نوع حشره کش بودند. سموم Endosulfan-I، Endosulfan-II، Endosulfan-sulphate، Chlorpyrifos و Phosalone در نمونه های خیار و گوجه فرنگی شناسایی شد. میانگین بازیابی سموم با این روش، خوب و در حد >%60 تعیین شد.نتیجه گیری: میزان باقیمانده سموم شناسایی شده در نمونه های آلوده، بسیار کمتر از حداکثر مجاز توصیه شده توسط FAO/Codex و اتحادیه اروپا بود (P<0.05). هیچیک از سموم غیر مجاز مانند انواع DDT و HCH-g در نمونه ها وجود نداشت.

زمینه و هدف: گیاه سنبل الطیب در طب سنتی بسیاری از کشورها بواسطه اثرات آرام بخشی، ضد تشنجی و ضد دردی بکار رفته است. روشها: در این مطالعه ابتدا ریزوم گیاه سنبل الطیب Nardostachys jatamansi توسط متانل 70% عصاره گیری و سپس به منظور تایید حضور والپرواتها در عصاره تام، فراکسیون – nهگزان آن تهیه و مورد بررسی فیتوشیمیایی بوسیله دستگاه GC-MS قرار گرفت. به منظور مطالعه تاثیر عصاره تام ریزوم سنبل الطیب به تنهایی و یا توام با کتامین در ایجاد تحمل به مورفین، گروههای مختلف موشهای سوری نر، مورفین (30mg/kg,ip)، مورفین (30mg/kg,ip) + کتامین (25, 50, 75 mg/kg,ip)، مورفین (30 mg/kg,ip) + عصاره تام ریزوم سنبل الطیب (10, 20, 30 mg/kg,ip) و مورفین (30mg/kg,ip) + کتامین (25 mg/kg,ip) + عصاره تام ریزوم سنبل الطیب (10 mg/kg,ip) را به مدت 4 روز متوالی دریافت کردند. در گروههای درمانی تجویز دارو هر روز نیم ساعت قبل از تجویز مورفین صورت گرفت. در روز پنجم نیم ساعت بعد از تجویز مورفین (9mg/kg,ip) تست تحمل مورفین بوسیله روش هات پلیت صورت پذیرفت.یافته ها: نتایج آنالیز فیتوشیمیایی نشان داد که فراکسیون – n هگزانی عصاره تام حاوی بیش از 15 جز می باشد که از عمده ترین آنها می توان به ترکیبات 9-Aristolen-l-alpha-ol (31.1 درصد)، Valerenic acid (26.5 درصد) و Valerenl (13 درصد) اشاره نمود. بررسیهای فارماکولوژیکی نشان داد که کتامین بصورت وابسته به دوز و عصاره تام ریزوم سنبل الطیب با بیشترین پاسخ در دوز 20 mg/kg میزان تحمل به مورفین را به طور معنی داری کاهش می دهند. در تجویز توام ایندو دارو اثرات سینرژیستی مشاهده گردید.نتیجه گیری: عصاره تام ریزوم سنبل الطیب، کتامین و تجویز توام آنها تحمل به مورفین را به طور معنی داری کاهش می دهند.

مقدمه: گیاه آویشن یکی از جنس های خانواده نعناع است که در زیر خانواده پونه سای قرار دارد. این گیاه به عنوان ضدعفونی کننده، ضد اسپاسم و ضدسرفه شناخته شده است. اسانس آویشن نیز دارای خواص زیادی است که یکی از خواص آن، فعالیت ضد اکسیدانی است.هدف: هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبات اسانس 7 گونه مختلف آویشن و مقایسه خواص ضد اکسیدانی آنها است. در این مطالعه اسانس اندام هوایی 7 گونه آویشن از زیستگاه های مختلف جمع آوری و خشک شدند.روش بررسی: استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر طبق فارماکوپه بریتانیا به مدت 4 ساعت انجام شد. اسانس های استخراج شده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد آنالیز قرار گرفتند.نتایج: ترکیب های شیمیایی با درصدهای متفاوت در اسانس شناسایی شدند. ترکیب اصلی در اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis) و آویشن باغی (Thymus vulgaris) تیمول است که به ترتیب مقادیر 43.8 و 45.1 درصد می باشد. در حالی که ترکیب غالب در آویشن کرک آلود (eriocalyx Thymus) ژرانیول (61.8 درصد)، آویشن آذربایجانی (Thymus migricus) لینالول (41.8 درصد)، آویشن واقعی (Thymus serpylum) پاراسیمن (23.8 درصد)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) کارواکرول (57.7 درصد) و آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) پولگون (37.2 درصد) می باشد. فعالیت ضد اکسیدانی نیز با استفاده از روش به دام اندازی رادیکال های 2، 2- دی فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH)، اندازه گیری شد.نتیجه گیری: خواص ضد اکسیدانی آویشن باغی، دنایی و شیرازی به ترتیب از دیگر اسانس ها بیشتر بود.

در این پژوهش، ترکیبات شیمیایی موجود در مواد استخراجی ساقه سه رقم مختلف برنج هاشمی، امراللهی و ندا در شالیزارهای استان مازندران با استفاده از کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های برنج بر اساس استاندارد TAPPI به آرد تبدیل شده و از روش سوکسله و با استفاده از حلال استن جهت تعیین مواد استخراجی استفاده گردید. ترکیبات شیمیایی موجود در مواد استخراجی توسط روش کروماتوگرافی گازی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 8 ترکیب برای رقم های امرالهی و هاشمی و 14 ترکیب برای رقم ندا شناسایی شد که فراوان ترین مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در مواد استخراجی ساقه برنج با رقم های امرالهی، هاشمی و ندا به ترتیب مربوط به ان-بوتیل فرمامید، 4-هیدروکسی-4-متیل-2-پنتانون و 2-پنتانون است. سه ترکیب بنزن، تتراد کان و 1-2 بنزن دی کربوکسیلک اسید ترکیبات مشترک در ساقه سه رقم برنج مورد مطالعه بود. به طوری که مقدار سه ترکیب اخیر در رقم هاشمی نسبت به سایر ارقام بیشتر بود. علاوه بر سه ترکیب یاد شده، ترکیب 4-هیدروکسی-4-متیل-2-پنتانون در رقم های امراللهی و هاشمی مشترک بوده که درصد این ترکیب در رقم هاشمی بیشتر از رقم امراللهی است. همچنین دو ترکیب اسید استیک و ان-هگزادکانوئیک در ارقام هاشمی و ندا مشترک است. ترکیب مشترک در مواد استخراجی ساقه برنج با ارقام امراللهی و ندا وجود نداشته است.

مو یکی از پیچیده ترین ماتریکس ها در بدن انسان است و شامل پروتئین، آب و چربی است. در سم شناسی پزشکی-جنایی، مو از بسیاری از جنبه ها، نسبت به ادرار و خون مفیدتر است. از آنجا که جمع آوری نمونه غیر تخریبی بوده، آنالیز مو امروزه شواهد معتبری را در استفاده از داروها، سموم و موادمخدر ارائه می دهد. پیشرفت های مداوم در حساسیت طیف سنج جرمی، میزان نمونه ی مو برای آنالیز شیمیایی را کاهش می دهد و می تواند به عنوان یک روش تأییدی حساس و کمّی معرفی شود. هدف از این مطالعه، شناسایی و معرفی یکی از دقیق ترین روش های آزمایشگاهی تشخیص مواد مخدر و سموم در بدن انسان به منظور کشف علمی جرم و همچنین استفاده از آن در امور پزشکی است. این مقاله با استفاده از روش مطالعه ی تجربی از نوع آزمایشگاهی به بررسی میزان موادمخدر و سموم با استفاده از آنالیز مو می پردازد. افزایش نقش آنالیز مو در بررسی های سم شناسی جنایی-پزشکی به پیشرفت های مداوم در طیف سنجی جرمی مدیون است که ابزارهای مختلفی مانند چهار قطبی های سه گانه، تحلیل کننده های زمان پرواز، به دام اندازنده های اوربیتالی و خطی برای تعیین آن ها به کار می رود. آنالیز مو می تواند در آزمایش اعتیاد به موادمخدر و نظارت بر ترک مصرف موادمخدر کمک کند. علاوه بر این، آنالیز موادمخدر در مو، در حال تبدیل شدن به گزینه ای به جای آزمایش ادرار و تهیه ی اطلاعات در کوتاه مدت است. همچنین، به عنوان نشانگرهای بیولوژیکی مناسب در مصرف اتانول به منظور بررسی نوشیدنی های مضر و پرهیز از استعمال مشروبات الکلى به کار می رود. کاربرد اخیر آنالیز مو در کنترل دوپینگ در رویدادهای ورزشی در تشخیص داروهای ممنوعه بوده و در مجموع، یکی از دقیق ترین روش های آزمایشگاهی در شناسایی موادمخدر و سموم در بدن انسان است.

زمینه و هدف: کلروبنزن ماده ای شیمیای است که در تولید حشره کش ها، علف کش ها و همچنین تولید لاستیک استفاده می شود و باعث عوارض نرولوژیکی و اثر بر مجاری تنفسی می گردد. در این پژوهش با استفاده از روش میکرواستخراج فاز جامد (SPME) مقدار کلروبنزن در هوای محیط کار نمونه برداری و شرایط بهینه تجزیه با گازکروماتوگرافی-طیف بین جرمی تعیین گردید.روش بررسی: نمونه برداری از غلظت های مشخص کلروبنزن در یک سیستم تولید اتمسفر دینامیک با روش میکرواستخراج فاز جامد انجام گرفت. پس از انتخاب نوع فیبرهای لازم، دما و زمان بازیافت بهینه در بخش تزریق تعیین شد و نتایج بدست آمده از SPME با روش شماره 1003، انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت حرفه ای مقایسه گردید. به منظور تجزیه نمونه های تهیه شده از کلروبنزن با روش میکرواستخراج فاز جامد (SPME)، از دستگاه گازکروماتوگرافی-طیف بین جرمی (GC-MS) استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد فیبر CAR/PDMS از قابلیت جذب بیشتری در مقایسه با سایر فیبرها برخوردار است. شرایط دمایی واجذب در بخش تزریق دستگاه آنالیز در سه حالت دمایی 200 تا 280 بررسی گردید و تفاوتی در مقدار استخراج کلروبنزن در این شرایط وجود نداشت (p>0.05). زمان تعادل برای حالت SPME خارج از سرپوش، 30 دقیقه و برای شرایط داخل سرپوش زمان رسیدن به تعادل تا چندین ساعت ادامه یافت. تفاوت معناداری در نرخ نمونه برداری در دماها و سرعت های تعیین شده در این مطالعه وجود نداشت (p>0.05). هرچند افزایش رطوبت نسبی باعث کاهش نرخ نمونه برداری در دامنه مورد بررسی گردید (p>0.05)..نتیجه گیری: در این پژوهش مشخص گردید که روش SPME در سوزن میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای روش معمول NIOSH برای تعیین کلروبنزن در هوا مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از فیبر SPME به صورت در سرپوش میتوان میانگین مواجهه وزنی-زمانی (TWA) در هوای محیط کار را به روش پسیو تعیین نمود.